Τι είναι τροφική αλλεργία;
Τροφική αλλεργία είναι η μη αναμενόμενη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι σε κάποιο τρόφιμο ή συστατικό αυτού που είναι αβλαβές συνήθως στους περισσότερους ανθρώπους.
Είναι πολύ σημαντικό να προσδιοριστούν οι τροφές που προκαλούν την αλλεργική αντίδραση διότι ακολουθούν ασθένειες και ορισμένες φορές θάνατος.
Αλλεργική αντίδραση σε τρόφιμο, μπορεί να εκδηλωθεί ακόμα και με λήψη ελάχιστης ποσότητας.
Τα παιδιά είναι περισσότερο ευαίσθητα στις τροφικές αλλεργίες από τους ενήλικες διότι δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Η τροφική αλλεργία οφείλεται σε:
●► κληρονομική προδιάθεση
●► στο περιβάλλον που μεγαλώνει ένα παιδί (τα παιδιά των πόλεων είναι πιο ευαίσθητα στις αλλεργίες σε σχέση με τα παιδιά της επαρχίας λόγω διαφορετικών συνθηκών ζωής)
●► στη χορήγηση τεχνητής τροφής και ίσως στην πρόωρη εισαγωγή στερεών τροφών και πιθανόν αλλεργιογόνων. Θεωρείται ότι τα παιδιά που έχουν θηλάσει έχουν λιγότερες τροφικές αλλεργίες.
Άλλες αντιδράσεις του οργανισμού που δεν ανήκουν στις τροφικές αλλεργίες επειδή δεν ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα είναι:
●► η τροφική δηλητηρίαση
●► η δυσανεξία στη λακτόζη προερχόμενη από ανεπάρκεια ενζύμου
●► η δυσανεξία στη γλουτένη, που λόγω ευαισθησίας στη γλουτένη παρεμποδίζεται η σωστή απορρόφηση ορισμένων θρεπτικών συστατικών.
Μία άλλη σοβαρή αλλεργική αντίδραση είναι η αναφυλαξία, η οποία εκδηλώνεται ταχέως και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.
Προσβάλλει ταυτόχρονα πολλά όργανα και συστήματα του σώματος, κυρίως :
●► το δέρμα
●► την αναπνευστική και γαστρεντερική οδό
●► το καρδιαγγειακό σύστημα
Πως εκδηλώνεται η αλλεργική αντίδραση – Συμπτώματα
Μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου ο ανθρώπινος οργανισμός αντιλαμβάνεται λανθασμένα τις πρωτεΐνες-αλλεργιογόνα ως ξένες, επικίνδυνες ουσίες και αντιδρά εναντίον τους άμεσα, συνήθως μετά από λίγα λεπτά έως δυο ώρες.
Όταν λοιπόν μια αλλεργιογόνος τροφή περνάει μέσα από το πεπτικό σύστημα, ο οργανισμός σχηματίζει αντισώματα (IgE) που συνδέονται με αυτή για να την καταστρέψουν
…και τα κύτταρα (μαστοκύτταρα, εξειδικευμένα κύτταρα στους ιστούς και βασεόφιλα, τύπος λευκών αιμοσφαιρίων) απελευθερώνουν ουσίες όπως η ισταμίνη κ.ά., οι οποίες προκαλούν τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας.
Τα συμπτώματα δεν είναι ίδια σε όλους τους ανθρώπους, ποικίλουν και μπορεί να εμφανιστούν στα εξής συστήματα του σώματος:
●► Δέρμα: κνησμός, κοκκίνισμα, κνίδωση, πρήξιμο
●► Γαστρεντερικό σύστημα: κνησμός στόματος, μεταλλική γεύση στο στόμα, κοιλιακό άλγος, κοιλιακές κράμπες, έμετος, διάρροια
●► Αναπνευστικό σύστημα: φτέρνισμα, μπούκωμα μύτης, βράχνιασμα, κνησμός φάρυγγα, βήχας, δυσκολία στην κατάποση, δύσπνοια, κυάνωση, αναπνευστική ανεπάρκεια
●► Καρδιαγγειακό σύστημα: αρχικά ταχυκαρδία, μετά υπόταση, αρρυθμίες, βραδυκαρδία, καρδιακή ανεπάρκεια
●► Νευρολογικό σύστημα: κατάπτωση, ανησυχία, ζάλη, απώλεια αισθήσεων
Τα πιο συνηθισμένα τρόφιμα που προκαλούν τροφική αλλεργία είναι:
●► Γάλα και τα προϊόντα που παράγονται από αυτό
●► Αυγό και τροφές που το περιέχουν: μαγιονέζα, ορισμένα παγωτά, ζυμαρικά, γλυκά, μαρέγκα κ.ά.
●► Ξηροί καρποί-φιστίκια: καρύδια, αμύγδαλα, κάσιους, φουντούκια, κάστανα, κουκουνάρια, φυστικοβούτυρο και φυστικέλαιο
●► Ψάρια - οστρακοειδή: τόνος, σολομός κ.ά. - γαρίδες, καβούρια, αστακός, καραβίδες κ.ά.
●► Φρούτα: κυρίως αυτά με κουκούτσι (βερίκοκα, ροδάκινα, κεράσια, φράουλες ,σπάνια τα μήλα και τα αχλάδια)
●► Λαχανικά: σπανάκι, τομάτα, μαϊντανός και σέλινο
●► Σιτάρι – αλεύρι: αρτοσκευάσματα
Θεραπεία
Εφόσον διαγνωστεί τροφική αλλεργία υπάρχουν οι εξής τρόποι αντιμετώπισής της:
●► Δίαιτα αποφυγής των αλλεργιογόνων τροφών και των προϊόντων που τις περιλαμβάνουν σαν συστατικό. Στα παιδιά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξάλειψη του προβλήματος (εξαρτάται από την τροφή, συνήθως η αλλεργία στους ξηρούς καρπούς και στα θαλασσινά παραμένει εφόρου ζωής).
●► Χρήση αντιισταμινικών και κορτιζονούχων φαρμάκων για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
●► Χορήγηση ένεσης επινεφρίνης σε περίπτωση αναφυλαξίας και άμεση ιατρική φροντίδα.
Διάγνωση – Εξετάσεις
Η διάγνωση της τροφικής αλλεργίας γίνεται από τον αρμόδιο ιατρό με:
●► Επιθεώρηση των συμπτωμάτων του ασθενούς
●► Ακριβές ιστορικό (οικογενειακό και προσωπικό)
●► Δίαιτες αποκλεισμού των ύποπτων τροφίμων
●► Δερματικές δοκιμασίες
●► Εξέταση αίματος (δοκιμασία RAST- αναζήτηση στον ορό του αίματος των ειδικών IgE-αντισωμάτων).
●► Δοκιμασία πρόκλησης σε επιλεγμένες περιπτώσεις και σε νοσοκομειακό περιβάλλον.
Στο Ιατρικό - Διαγνωστικό Κέντρο ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ γίνονται αξιόπιστα οι προαναφερθείσες εργαστηριακές εξετάσεις, γιατί υπάρχει πολυετής εμπειρία και υπερσύγχρονος εργαστηριακός εξοπλισμός.
Συμβουλές
●► Αποφύγετε αυστηρά τις ένοχες τροφές
●► Διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες που αναγράφουν τα συστατικά των τροφίμων και να ενημερώνεστε για τα συστατικά του γεύματος σε περίπτωση που τρώτε έξω
●► Να έχετε αντιισταμινικά ή ένεση επινεφρίνης για έκτακτη ανάγκη, εφόσον έχετε εκδηλώσει αναφυλαξία στο παρελθόν.
●► Σε περίπτωση που διαγνωστεί αλλεργία σε κάποια βασική τροφή για να μην υπάρξουν διατροφικές ελλείψεις θα πρέπει να αντικατασταθεί από άλλες τροφές όπως για παράδειγμα το γάλα θα πρέπει να αντικατασταθεί από τροποποιημένο υποαλλεργικό γάλα ή το αυγό να αντικατασταθεί από κρέας, ψάρι ή πουλερικά.
Το άρθρο έγραψε η Χρυσούλα Κωνσταντάκη / Διαιτολόγος.
iatriki-frontida.gr
●► κληρονομική προδιάθεση
●► στο περιβάλλον που μεγαλώνει ένα παιδί (τα παιδιά των πόλεων είναι πιο ευαίσθητα στις αλλεργίες σε σχέση με τα παιδιά της επαρχίας λόγω διαφορετικών συνθηκών ζωής)
●► στη χορήγηση τεχνητής τροφής και ίσως στην πρόωρη εισαγωγή στερεών τροφών και πιθανόν αλλεργιογόνων. Θεωρείται ότι τα παιδιά που έχουν θηλάσει έχουν λιγότερες τροφικές αλλεργίες.
Άλλες αντιδράσεις του οργανισμού που δεν ανήκουν στις τροφικές αλλεργίες επειδή δεν ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα είναι:
●► η τροφική δηλητηρίαση
●► η δυσανεξία στη λακτόζη προερχόμενη από ανεπάρκεια ενζύμου
●► η δυσανεξία στη γλουτένη, που λόγω ευαισθησίας στη γλουτένη παρεμποδίζεται η σωστή απορρόφηση ορισμένων θρεπτικών συστατικών.
Μία άλλη σοβαρή αλλεργική αντίδραση είναι η αναφυλαξία, η οποία εκδηλώνεται ταχέως και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.
Προσβάλλει ταυτόχρονα πολλά όργανα και συστήματα του σώματος, κυρίως :
●► το δέρμα
●► την αναπνευστική και γαστρεντερική οδό
●► το καρδιαγγειακό σύστημα
Πως εκδηλώνεται η αλλεργική αντίδραση – Συμπτώματα
Μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου ο ανθρώπινος οργανισμός αντιλαμβάνεται λανθασμένα τις πρωτεΐνες-αλλεργιογόνα ως ξένες, επικίνδυνες ουσίες και αντιδρά εναντίον τους άμεσα, συνήθως μετά από λίγα λεπτά έως δυο ώρες.
Όταν λοιπόν μια αλλεργιογόνος τροφή περνάει μέσα από το πεπτικό σύστημα, ο οργανισμός σχηματίζει αντισώματα (IgE) που συνδέονται με αυτή για να την καταστρέψουν
…και τα κύτταρα (μαστοκύτταρα, εξειδικευμένα κύτταρα στους ιστούς και βασεόφιλα, τύπος λευκών αιμοσφαιρίων) απελευθερώνουν ουσίες όπως η ισταμίνη κ.ά., οι οποίες προκαλούν τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας.
Τα συμπτώματα δεν είναι ίδια σε όλους τους ανθρώπους, ποικίλουν και μπορεί να εμφανιστούν στα εξής συστήματα του σώματος:
●► Δέρμα: κνησμός, κοκκίνισμα, κνίδωση, πρήξιμο
●► Γαστρεντερικό σύστημα: κνησμός στόματος, μεταλλική γεύση στο στόμα, κοιλιακό άλγος, κοιλιακές κράμπες, έμετος, διάρροια
●► Αναπνευστικό σύστημα: φτέρνισμα, μπούκωμα μύτης, βράχνιασμα, κνησμός φάρυγγα, βήχας, δυσκολία στην κατάποση, δύσπνοια, κυάνωση, αναπνευστική ανεπάρκεια
●► Καρδιαγγειακό σύστημα: αρχικά ταχυκαρδία, μετά υπόταση, αρρυθμίες, βραδυκαρδία, καρδιακή ανεπάρκεια
●► Νευρολογικό σύστημα: κατάπτωση, ανησυχία, ζάλη, απώλεια αισθήσεων
Τα πιο συνηθισμένα τρόφιμα που προκαλούν τροφική αλλεργία είναι:
●► Γάλα και τα προϊόντα που παράγονται από αυτό
●► Αυγό και τροφές που το περιέχουν: μαγιονέζα, ορισμένα παγωτά, ζυμαρικά, γλυκά, μαρέγκα κ.ά.
●► Ξηροί καρποί-φιστίκια: καρύδια, αμύγδαλα, κάσιους, φουντούκια, κάστανα, κουκουνάρια, φυστικοβούτυρο και φυστικέλαιο
●► Ψάρια - οστρακοειδή: τόνος, σολομός κ.ά. - γαρίδες, καβούρια, αστακός, καραβίδες κ.ά.
●► Φρούτα: κυρίως αυτά με κουκούτσι (βερίκοκα, ροδάκινα, κεράσια, φράουλες ,σπάνια τα μήλα και τα αχλάδια)
●► Λαχανικά: σπανάκι, τομάτα, μαϊντανός και σέλινο
●► Σιτάρι – αλεύρι: αρτοσκευάσματα
Θεραπεία
Εφόσον διαγνωστεί τροφική αλλεργία υπάρχουν οι εξής τρόποι αντιμετώπισής της:
●► Δίαιτα αποφυγής των αλλεργιογόνων τροφών και των προϊόντων που τις περιλαμβάνουν σαν συστατικό. Στα παιδιά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξάλειψη του προβλήματος (εξαρτάται από την τροφή, συνήθως η αλλεργία στους ξηρούς καρπούς και στα θαλασσινά παραμένει εφόρου ζωής).
●► Χρήση αντιισταμινικών και κορτιζονούχων φαρμάκων για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
●► Χορήγηση ένεσης επινεφρίνης σε περίπτωση αναφυλαξίας και άμεση ιατρική φροντίδα.
Διάγνωση – Εξετάσεις
Η διάγνωση της τροφικής αλλεργίας γίνεται από τον αρμόδιο ιατρό με:
●► Επιθεώρηση των συμπτωμάτων του ασθενούς
●► Ακριβές ιστορικό (οικογενειακό και προσωπικό)
●► Δίαιτες αποκλεισμού των ύποπτων τροφίμων
●► Δερματικές δοκιμασίες
●► Εξέταση αίματος (δοκιμασία RAST- αναζήτηση στον ορό του αίματος των ειδικών IgE-αντισωμάτων).
●► Δοκιμασία πρόκλησης σε επιλεγμένες περιπτώσεις και σε νοσοκομειακό περιβάλλον.
Στο Ιατρικό - Διαγνωστικό Κέντρο ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ γίνονται αξιόπιστα οι προαναφερθείσες εργαστηριακές εξετάσεις, γιατί υπάρχει πολυετής εμπειρία και υπερσύγχρονος εργαστηριακός εξοπλισμός.
Συμβουλές
●► Αποφύγετε αυστηρά τις ένοχες τροφές
●► Διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες που αναγράφουν τα συστατικά των τροφίμων και να ενημερώνεστε για τα συστατικά του γεύματος σε περίπτωση που τρώτε έξω
●► Να έχετε αντιισταμινικά ή ένεση επινεφρίνης για έκτακτη ανάγκη, εφόσον έχετε εκδηλώσει αναφυλαξία στο παρελθόν.
●► Σε περίπτωση που διαγνωστεί αλλεργία σε κάποια βασική τροφή για να μην υπάρξουν διατροφικές ελλείψεις θα πρέπει να αντικατασταθεί από άλλες τροφές όπως για παράδειγμα το γάλα θα πρέπει να αντικατασταθεί από τροποποιημένο υποαλλεργικό γάλα ή το αυγό να αντικατασταθεί από κρέας, ψάρι ή πουλερικά.
Το άρθρο έγραψε η Χρυσούλα Κωνσταντάκη / Διαιτολόγος.
iatriki-frontida.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου