Βότκα… η κόκκινη. ~ Μέρος II

Η παραγωγή της βότκας και η εξέλιξή της.

Αρχικά, όπως άλλωστε συνέβη και με τα άλλα αλκοολούχα ποτά η γεύση της βότκας ήταν τραχιά και χοντροκομμένη. Σε κάποιες περιοχές το πρόβλημα συγκαλύφθηκε με ανάμιξη με νερό, απομάκρυνση των κεφαλών και των ουρών της απόσταξης (τα κλάσματα που λαμβάνονται πρώτα και τελευταία) και παλαίωση σε δρύινα βαρέλια.

Η χρήση αρωματικών υλών όπως, αψιθιά, βελανίδι, γλυκάνισο, σημύδα, ρίζα, καλεντούλα, κεράσι, ραδίκι, άνηθος, φουντούκι, πιπερόριζα, χρένο, κυμινοειδές κάρο, άνηθος, γιουνίπερος, λεμόνι, μαστίχα, μέντα, τέφρα βουνών, πιπέρι, μέντα, σμέουρο, φασκόμηλο, καρπούζι, κεράσι, αχλάδι, μούρα, και βατόμουρα, δείχνουν με τον πιο παραστατικό τρόπο την φαντασία και την εφευρετικότητα αυτών των λαών.

Φανταστείτε…σχεδόν ο κάθε γαιοκτήμονας είχε το δικό του ιδιαίτερο είδος βότκας! Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σπιτικές βότκες, ήταν συνήθως αρωματικές, εν αντιθέσει με τις προερχόμενες από τις κρατικές οινοπνευματοποιίες.

Στις απέραντες και παγωμένες στέπες της Ρωσίας, ο λαός δεν διέθετε ούτε βαρέλια, ούτε τεχνολογία, ούτε παράδοση, διέθετε όμως την αδάμαστη «Ρωσική ψυχή», που τόσο ύμνησε ο Πούσκιν, ο εθνικός τους ποιητής. Χρησιμοποιώντας ανέξοδες και μη κοπιαστικές τεχνικές, κάνανε επίδειξη πρακτικού πνεύματος, καθιστώντας την αλκοόλη καταναλώσιμη.

Πίνοντας την βότκα παγωμένη και καταπίνοντάς την γρήγορα, επινοήσανε μια θαυμάσια «παραλλαγή», καλύπτοντας έτσι το ελάττωμα της κακής γεύσης.

Επίσης επινόησαν φίλτρα από ξυλάνθρακα, ειδικά από ξύλο μηλιάς, χρησιμοποίησαν την άμμο των ποταμών για διήθηση, όπως επίσης πρωτεΐνες γάλακτος ή ασπραδιού καθώς και κύστες οξυρρύγχων (τα ψάρια από τα οποία εξάγεται το χαβιάρι).

Λέγεται ότι ακόμα και οι Τσάροι πειραματίζονταν σε αποστακτήρια μέσα στα παλάτια τους, με πολλαπλές αποστάξεις κλπ, καταλήγοντας κάποια στιγμή το 1780, στο φιλτράρισμα με άνθρακα που έδωσε άλλη καθαρότητα στη βότκα.

Σήμερα η βότκα παράγεται συνήθως σε αποστακτικές στήλες συνεχούς λειτουργίας, που σε συνδυασμό με τις στήλες ανακαθαρισμού, αποτελούν μια μέθοδο οικονομική και ιδανική για παραγωγή άγευστων ποτών.

Το καλό νερό είναι πολύ κρίσιμο για την βότκα και παραδοσιακά καλύτερο θεωρούνταν αυτό από μοσχοβίτικα ποτάμια.

Σήμερα αντλείται από ιδιόκτητα πηγάδια, η εταιρία Στολίσναγια συνεχίζει να το αντλεί από επιλεγμένα ποτάμια, ενώ η καναδέζικη Iceberg χρησιμοποιεί το αρχαιότερο νερό του κόσμου που το παίρνει από παγόβουνα (είναι αλμυρά μόνο στο εξωτερικό τους).

Μεντελέγιεφ…ο αναμορφωτής της βότκας

Ο θεμελιωτής της παραγωγής της βότκας στη Ρωσία (που μοιάζει με την σημερινή της μορφή…) ήτανε ο διάσημος φαρμακοποιός, χημικός και εφευρέτης Mendeleev που μετά από την δημοσίευση της διδακτορικής του διατριβής, που αφορούσε την ιδανική αναλογία όγκου και βάρους του οινοπνεύματος και του νερού, καθιερώθηκαν το 1894 -1896 σε όλη τη χώρα τα εθνικά πρότυπα για τη βότκα.

Σύμφωνα με το Μουσείο Βότκας στην Αγία Πετρούπολη, ο Μεντελέγιεφ βρήκε ότι το ιδανικό ποσοστό είναι 38% vol., κάτι που τυγχάνει της οικουμενικής αποδοχής ακόμα και σήμερα. Στην Αμερική βάσει νόμου, η ελάχιστη περιεκτικότητα οινοπνεύματος της βότκας είναι 40% vol., ενώ στην Ευρώπη το ελάχιστο είναι 37,5%.

Ο Μεντελέγιεφ επινόησε επίσης τον περιοδικό πίνακα των χημικών στοιχείων και με την χρήση του, προέβλεψε τις ιδιότητες των στοιχείων που θα ανακαλύπτονταν αργότερα.

Προτάθηκε αρκετές φορές για το Νόμπελ Χημείας χωρίς όμως να βραβευθεί τελικά, λόγω της κόντρας του με τον επίσης χημικό Σβάντε Αρρένιους, που αν και δεν ήταν μέλος της Επιτροπής του Νόμπελ Χημείας, ασκούσε μεγάλη επιρροή στην Ακαδημία και πίεζε επιτυχώς για την απόρριψη του Μεντελέγιεφ.

O Μεντελέγιεφ ερεύνησε επίσης τη σύνθεση του πετρελαίου και βοήθησε στην ίδρυση του πρώτου διυλιστηρίου πετρελαίου στη Ρωσία. Αναγνώρισε τη σημασία του πετρελαίου ως πρώτη ύλη για τα πετροχημικά και πιστώνεται με την παρατήρηση ότι «το να καίει κανείς το πετρέλαιο ως καύσιμο είναι σαν να ανάβει φωτιά σε μία κουζίνα με χαρτονομίσματα…»

Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται ότι ακόμα και τα καλύτερα μυαλά «τρώνε τα κολλήματά τους…»
Το 1907 ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ πέθανε σε ηλικία 73 ετών από γρίπη. Προς τιμήν του δόθηκε το όνομά του στον κρατήρα της Σελήνης και στο ραδιενεργό χημικό στοιχείο Μεντελέβιο.

Τα είδη της Βότκας

••► Οι Ανατολικού τύπου Βότκες, από την Πολωνία, την Ρωσία, την Φινλανδία και την Ουκρανία, θεωρούνται οι πιο «αυθεντικές», προοριζόμενες περισσότερο να καταναλώνονται σκέτες, χαρακτηρίζονται από την δύναμή τους και την τάση τους να «προδίδουν» με το άρωμα και την γεύση τους την πρώτη ύλη από την οποία παράγονται.

••► Οι Δυτικού τύπου Βότκες, από χώρες όπως η Γαλλία και οι ΗΠΑ, προορίζονται περισσότερο για κοκτέιλς, είναι πιο μαλακές και λιγότερο επιθετικές στο στόμα, με πού πιο διακριτικά αρώματα και γεύσεις.

••► Οι Αρωματισμένες Βότκες, αρωματίζονται με φυσικά αρώματα φρούτων ή μπαχαρικών, ή και εκχυλίσματα βοτάνων και πίνονται συνήθως σκέτες, χωρίς να γίνεται αποτρεπτική η χρήση τους στα κοκτέιλς.

••► Οι Premium είναι η τελευταίας γενιάς Βότκες, προερχόμενες συνήθως από εξαιρετικής ποιότητας σιτηρά περιορισμένης και αυστηρά ελεγχόμενης παραγωγής και προέλευσης. Αποστάζονται αρκετές φορές με διάφορες τεχνικές, είτε σε άμβυκες είτε με συνεχή απόσταξη, είτε με συνδυασμό και των δύο μεθόδων, έτσι ώστε να εξασφαλίζουν απόλυτη καθαρότητα αρώματος και μαλακή γεύση.

Περνάνε από πολλά στάδια ποιοτικού ελέγχου και με το παραμικρό λάθος, απορρίπτεται ολόκληρη η παρτίδα. Έτσι εξηγείται και η διαφορά στην τιμή τους σε σχέση με τις απλές βότκες, που σε κάποιο βαθμό οφείλεται επίσης και στα πολυτελή μπουκάλια και τις ετικέτες τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Νέα Ζηλανδία παράγεται μια βότκα ονόματι «Milk Money Vodka», από την απόσταξη λακτόζης (γαλακτοζάχαρο), η οποία διπλοαποστάζεται και περιέχει 40% αλκοόλ. Προσφάτως κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ και ο πρόεδρος της Leche Spirits, Ellis Visser, την χαρακτηρίζει ως «εξαιρετικά ομαλή, με γεμάτο σώμα και ελαφρύ γλυκό τελείωμα».

Κάτι διαφορετικό είναι και η Naga Chili Vodka, που προκύπτει απο την ανάμιξη βότκας με 18 κιλά καυτερές πιπεριές, για να προκύψει το πιο καυτερό ποτό του κόσμου με 100.000 μονάδες στην κλίμακα Scoville. Είναι δυο φορές πιο καυτερή από το Tabasco, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη σε περίπτωση κατάποσης,ενώ η αγορά όπως και η χρήση γίνεται με αποκλειστική ευθύνη του πελάτη.

Οι ακριβότερες βότκες του κόσμου

Αν και η βότκα ξεκίνησε σαν το ποτό των φτωχών υπάρχουν και συλλεκτικές βότκες σε μπουκάλια διακοσμημένα από μεγάλους σχεδιαστές, με πολύτιμους λίθους κ.α. που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα μπορούσαν να τις πιούν παρά μόνο στα όνειρά τους… που προορίζονται προφανώς για να ικανοποιήσουν την ματαιοδοξία κάποιων συνανθρώπων μας με μεγάλο πορτοφόλι…

Ονομασία	Τιμή
Billionaire Vodka	3.700.000 $
Russo-Baltique Vodka	1.300.000 $
Diva Vodka	1.000.000 $
Belver Bears Belvedere Vodka	7.200 $
Oval Swarovski Crystal Vodka	6.922 $
Iordanov Vodka	3.905 $
Stoli Elit: Himalayan Edition	3.000 $
Imperial Collection Super Premium Vodka	2,400 $
Swarovski Alizé	2,000 $
Magnum Grey Goose by Chopard	815 $

Πώς πίνεται η Βότκα

Η «προλεταριακής προελεύσεως» βότκα λόγω του ουδέτερου χαρακτήρα της και της έλλειψης αρωματικών συστατικών δεν ενθουσιάζει τους γνώστες των αποσταγμάτων. Άλλωστε ο ορισμός της σωστής βότκας είναι «άχρωμη, άοσμη και άγευστη».

Οι ιδιότητές της όμως αυτές την καθιστούν ιδανική βάση για τα κοκτέιλς, γιατί αφήνει τα άλλα τους συστατικά να αναπτύξουν όλο τους το γευστικό και αρωματικό δυναμικό.

Η βότκα είναι για έναν μπάρμαν ότι και το αλεύρι για έναν φούρναρη…Kamikaze, Sex on the Beach, Black Russian, Bloody Mary, Cosmopolitan, Long island iced tea, είναι μερικά μόνο από τα αμέτρητα κοκτέιλς με βάση την βότκα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία τους και την παρασκευή τους σας παραπέμπω στα αντίστοιχα άρθρα μου για το κοκτέιλς.

Οι φανατικοί φίλοι της Βότκας επιμένουν βέβαια ότι πίνεται σκέτη. Μπορείτε να την απολαύσετε από κρύα στους 4 C μέχρι παγωμένη στους -18 C, ενώ για γευσιγνωσία προτείνεται να την πιείτε στους 8 - 9 C όπου γίνονται καλύτερα αντιληπτά η γεύση και το άρωμά της που εξ ορισμού είναι υποτονικά.

Ακόμα και τα παγάκια που τυχόν θα χρησιμοποιήσουμε καλό θα είναι να είναι από εμφιαλωμένο νερό, γιατί το χλώριο του νερού του δικτύου μπορεί να υποβαθμίσει σημαντικά το άρωμα και την γεύση της.

Η γαστρονομία της βότκας

Σύμφωνα με τους Ρώσους, «Η βότκα πάει με όλα, ακόμα και με... «ψωμί κι αλάτι»!!!!!!

Ενδεικτική ήταν η αγαπημένη συνήθεια της τσαρικής οικογένειας των Pομανόφ, οι οποίοι ξεκινούσανε και τελειώνανε το κάθε τους γεύμα με μια σκέτη, παγωμένη βότκα.

Γαστρονομικά η βότκα συνοδεύει αρμονικά τα καπνιστά ψάρια όπως σολομό, ρέγκες, πέστροφες, χέλια, όλα σχεδόν τα θαλασσινά, όπως τα στρείδια και τα κυδώνια και όλα τα είδη αυγών ψαριού όπως το χαβιάρι.

Από κρεατικά, συνδυάζεται με αρνάκι ή μοσχαράκι (ειδικά το Στρογκανόφ!), με μπιφτέκι ταρτάρ, με καπνιστή πάπια, με πικάντικους κεφτέδες, κυνήγι και τουρσιά.

Βότκα με 39.7% αλκοόλη	Θρεπτική αξία / 100 γρ.

Θερμίδες	Υδατάνθρακες	Λίπη	Πρωτεΐνες	Νάτριο	Κάλιο
275	Ιχνη	-	-	1	2

Άλλες χρήσεις της βότκας…

Το διαδίκτυο βρίθει από πολλές και ευφάνταστες χρήσεις της βότκας, σταχυολογώ μερικές: Ως καταπραϋντικό, για το φρεσκάρισμα των ρούχων, για να γυαλίστε τα πόμολα, για να καθαρίστε την μούχλα, για να διώξετε τα έντομα, για να ανακουφιστείτε από το τσίμπημα τσούχτρας και τον πονόδοντο και άλλα πολλά…

Σε πρόσφατη συνέντευξή της στο περιοδικό Marie Claire η 40χρονη πλέον Eva Herzigova αποκάλυψε πως εκτός από τα κλασσικά του τύπου ότι πίνει πάρα πολύ νερό, αποφεύγει τον ήλιο και ξεκουράζεται πολύ, διατηρεί και περιποιείται τα ξανθά της μαλλιά, ξεπλένοντάς τα με…βότκα.

«Μπορεί να μην πίνω - όπως δήλωσε - αλλά χρησιμοποιώ καθημερινά ένα ποτήρι βότκα για να ξεπλύνω τα μαλλιά μου μετά το λούσιμο και πραγματικά λειτουργεί».

Το επιμύθιο

«Η θρεπτική της αξία είναι φτωχή σαν τις άγονες στέπες της Σιβηρίας, αλλά ο αριθμός οκτανίων της ενέργειάς της θυμίζει νίτρο και κηροζίνη, καύσιμα για φόρμουλα 1 και αεροπλάνα…»

Το άρθρο δημοσίευτηκε στην εφημερίδα "ΟΙΝΟΣ & ΠΟΤΟ" 2/2014.
Το άρθρο έγραψε ο Νατσιούλης Δ. Αθανάσιος - Διατροφολόγος – Οινογνώστης.

Πηγές:

Ποτογραφία – Α. Τσακίρη
«Βότκα η κόκκινη» - Νατσιούλης Δ. Αθανάσιος - Εφημερίδα ΟΙΝΟΣ & ΠΟΤΟ - 3/2002
Cocktail Times History of Vodka.htm
Russian Vodka Museum - Tractir.htm
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%84%CE%BC%CE%AF%CF%84%CF%81%CE%B9_%CE%9C%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%B3%CE%B9%CE%B5%CF%86
http://www.complex.com/city-guide/2012/10/most-expensive-vodkas/
http://www.in2life.gr/delight/bonviveur/article/185768/votka-sklhrh-alla-katharh.html
http://www.angelfire.com/pro/euro_man/vodka_01.htm
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_oiko1_100191_21/10/2005_136981
http://sarkastiko.com/worlds-hottest-vodka-rates-100000-on-the-scoville-scale/

Πηγές φωτογραφιών:

http://giatinplakablog.blogspot.gr/2011/11/blog-post_6613.html
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%84%CE%BC%CE%AF%CF%84%CF%81%CE%B9_%CE%9C%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%B3%CE%B9%CE%B5%CF%86
http://www.otherside.gr/2011/01/oi-10-kaliteres-vodkes/
http://www.dutyfreeshops.gr/gr/alkoolouha/votka/grey-goose-grey-goose-1lt/
http://eluxo.blogspot.gr/2013/08/wodka-russo-baltique.html
http://www.otherside.gr/2011/01/oi-10-kaliteres-vodkes/
http://sarkastiko.com/worlds-hottest-vodka-rates-100000-on-the-scoville-scale/

natsioulis.eu