Ένα καλά κρυμμένο μυστικό στη νότια πλευρά της Ακρόπολης !!!
Μάρτυρες ενός άγνωστου δυνατού σεισμού
που χτύπησε την Αθήνα πριν από δέκα αιώνες
αποδεικνύονται οι δυο μαρμάρινοι κίονες
που στεφανώνουν το Θέατρο του Διονύσου
στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης.
Αγέρωχοι στέκουν σε απόσταση 50 μ. από τον Παρθενώνα εδώ και 25 αιώνες. Αθικτοι από τις οβίδες του Κιουταχή αλλά και τους 121 καταγεγραμμένους σεισμούς που έχουν χτυπήσει την Αθήνα (από τον 5ο αι. π.Χ. έως και το 1999), έχουν αποτυπωθεί σε δεκάδες χάρτες και έχουν απεικονιστεί σε αναρίθμητα έργα τέχνης.Κι όμως, ώς τώρα ουδείς γνώριζε ούτε το ύψος ούτε την ηλικία των δυο μαρμάρινων κιόνων που δεσπόζουν πάνω από το Θέατρο του Διονύσου στη νότια πλευρά του Ιερού Βράχου, πόσω δε μάλλον το καλά κρυμμένο μυστικό τους: ότι είχαν «πληγωθεί» από έναν άγνωστο έως τώρα σεισμό που είχε χτυπήσει την Αθήνα, ισχυρότερο ίσως από τους πρόσφατους του 1981 και του 1999, που άφησαν τους δύο κίονες αλώβητους.
«Πρόκειται για δυο κίονες - πραγματικό θησαυρό που μας επεφύλασσαν πολλές εκπλήξεις», λέει στα «ΝΕΑ» ο πολιτικός μηχανικός Κώστας Ζάμπας, ο οποίος συντόνισε τη μελέτη «Οι δυο χορηγικοί κίονες της νότιας κλιτύος της Ακρόπολης ως μάρτυρες της σεισμικής ιστορίας του Κέντρου των Αθηνών» μαζί με τον ακαδημαϊκό - σεισμολόγο Νικόλαο Αμβράζη, τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Μπολέτη και τη γεωλόγο Ιφιγένεια Ζάμπα.
Μελέτη που επιλέχθηκε ανάμεσα σε 998 υποψήφιες προς χρηματοδότηση (μαζί με 18 ακόμη) από το κοινωφελές Ιδρυμα Λάτση, το οποίο συνεχίζει για πέμπτη χρονιά να στηρίζει την έρευνα και να διαθέτει δωρεάν το αποτέλεσμα των μελετών μέσω του Διαδικτύου.
Οι δύο κίονες είναι οι μοναδικές αρχαίες κατασκευές της Ακρόπολης και των κλιτύων της που ίστανται ακέραιες από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, παρά το γεγονός ότι βρίσκονταν σε στρατηγικό σημείο και εντός του πεδίου των μαχών της Ελληνικής Επανάστασης, με αποτέλεσμα το μνημείο του Θρασύλλου που στέκει ακριβώς από κάτω από τους δυο κίονες να διαλυθεί από τα τουρκικά κανόνια το 1827.
Αλώβητοι όμως κατάφεραν να βγουν κι από τον Εγκέλαδο. Οι μετρήσεις των ειδικών έδειξαν πως οι δυο κίονες μετακινήθηκαν ο μεν ένας κατά 1,6 εκ., ο δεύτερος κατά 2,5 εκ.
«Οχι όμως από τους πρόσφατους σεισμούς του 1981 και του 1999, τους οποίους θεωρούσα από τους δυνατότερους που έχουν χτυπήσει την Αττική», λέει ο Κώστας Ζάμπας.
Ο άγνωστος σεισμός της Αθήνας
Γλίτωσαν από πολιορκητές και μάχες, από σεισμούς και τη φθορά του χρόνου. Και σήμερα, οι δύο χορηγικοί κίονες που βρίσκονται πάνω από το Διονυσιακό Θέατρο και κάτω από τον Παρθενώνα και κάποτε στήριζαν χάλκινους τρίποδες - έπαθλα χορηγών σε αγώνες αρχαίου δράματος - όχι μόνο αποκαλύπτουν την ηλικία τους αλλά και έναν άγνωστο σεισμό που έπληξε την Αθήνα.
Κλειδιά για την ηλικία του σεισμού ήταν σημεία που έχουν υποστεί φθορές από τη σεισμική δόνηση καθώς έχουν πλέον την πορτοκαλοκάστανη πατίνα του χρόνου και αποδεικνύουν πως ο σεισμός δεν είναι πρόσφατος.
«Υπάρχει ένα μεγάλο κενό στην καταγραφή σεισμών την περίοδο από τον 6 έως τον 13ο αιώνα, οπότε η Αθήνα δεν αποτελούσε κέντρο και δεν υπάρχουν στοιχεία για το τι συνέβη. Εκτιμούμε όμως ότι επρόκειτο για έναν μεγάλο σεισμό τουλάχιστον πριν από δέκα αιώνες.
Η συγκριτική μελέτη με ανάλογες φθορές σε άλλα μνημεία ίσως μας δώσει σαφέστερες απαντήσεις στο μέλλον» λέει στα «ΝΕΑ» ο πολιτικός μηχανικός Κώστας Ζάμπας που συντόνισε τη διεπιστημονική μελέτη σχετικά με τους δύο χορηγικούς κίονες, η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Ιδρυμα Λάτση.
Με ειδικές σκαλωσιές, μέσα σε τρεις εβδομάδες η ερευνητική ομάδα είχε κάνει ό,τι δεν είχε γίνει εδώ και αιώνες. Μέτρησε τους δύο κίονες και διαπίστωσε πως ο ανατολικός - δεξιά καθώς κοιτάζουμε τον βράχο - έχει ύψος 10,27 μ. και ο δυτικός 8,79 μ.
Και επί τη ευκαιρία απέδειξαν πως οι δύο κίονες δεν είναι μοναδικοί μόνο επειδή είναι οι μόνοι που ίστανται ακέραιοι από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας αλλά και για έναν επιπλέον λόγο. Τα τριγωνικά κιονόκρανά τους - πάνω στα οποία πατούσαν χάλκινοι τρίποδες - δεν μοιάζουν με κανένα άλλο κιονόκρανο, οποιασδήποτε άλλης εποχής!
«Πρόκειται για εξαίρετα έργα της αρχαίας ελληνικής τέχνης, τόσο όσον αφορά τον υπέροχο, πρωτότυπο και ανεπανάληπτο σχεδιασμό τους όσο και την υψηλή κατασκευαστική τους ποιότητα καθώς διαθέτουν μια λεπτότατη ένταση, την οποία μόνο στους κίονες του Ερεχθείου συναντάμε.
Γι' αυτό και δεν έχουμε αμφιβολία ότι οι γιοι ή τα εγγόνια των αρχιτεκτόνων και των τεχνιτών του Ερεχθείου διαθέτοντας τις γνώσεις, την τεχνική ικανότητα και τα εργαλεία των παλαιοτέρων εργάστηκαν στο έργο αυτό» διευκρινίζει ο Κώστας Ζάμπας τους λόγους για τους οποίους οι δύο κίονες πλέον δεν θεωρούνται ρωμαϊκοί αλλά δημιουργίες του 4ου αι. π.Χ.
Για ποιον λόγο όμως μέχρι σήμερα οι δύο κίονες θεωρούνταν έργα της ρωμαϊκής εποχής; Το μυστικό κρύβεται σε επιγραφή που φέρει ο δεξιός κίονας και μιλά για αφιέρωμα πέντε ανδρών στον Ηλιο.
Τόσο ο τύπος των γραμμάτων όσο και η διαδομένη λατρεία του Ηλιου στον 3ο αι. μ.Χ. είχε οδηγήσει στη λάθος χρονολόγηση των κιόνων ενώ φαίνεται πως στα ρωμαϊκά χρόνια τη θέση των χάλκινων τριπόδων είχαν πάρει αγάλματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου