Fiammetta Wilson Το 1916 ήταν ένα έτος «ορόσημο» για την εξέλιξη της φυσικής επιστήμης. Δεν ήταν όμως μόνο η ασύλληπτη θεωρία του Αϊνστάιν που το σημάδεψε. Έναν αιώνα μετά, το επιστημονικό δυναμικό δείχνει πιο δυνατό από ποτέ.
Σε αυτό δεν βοήθησε η θρυλική Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, που τις τελευταίες μέρες βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο των συζητήσεων, αλλά κάποιες πολύ «μικρότερες» ανακαλύψεις που προήλθαν από την προσπάθεια των Fiammetta Wilson και Grace Cook, δύο γυναικών που άλλαξαν τις ισορροπίες των δύο φύλων στην επιστήμη.
Ο «Μεγάλος Πόλεμος» ήταν στα μέσα του, οι βόμβες έπεφταν καθημερινά στους δρόμους του Λονδίνου. Οι κάτοικοι της αγγλικής πρωτεύουσας έστρεφαν τα βλέμματα τους στον ουρανό, κάθε φορά που ένα αεροπλάνο εμφανιζόταν στον ορίζοντα.
Οι δύο Αγγλίδες, κοίταζαν τον ουρανό για εντελώς διαφορετικό λόγο από τους υπόλοιπους. Παρατηρούσαν καθημερινά αστέρια και κομήτες, επί πολλές ώρες, με στόχο να πετύχουν το... ακατόρθωτο για την εποχή. Να μπουν στο αυστηρά κλειστό, ανδρικό «κλαμπ» αστρονόμων της εποχής.
Η Βασιλική Αστρονομική Εταιρία ήταν πρωτοπόρος στις αστρονομικές ανακαλύψεις, όμως έως το 1916 τα μέλη της ήταν αποκλειστικά άνδρες. Οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν σε καμία περίπτωση να γίνουν μέλη. Μάλιστα, μια άλλη (πιο διάσημη) αστρονόμος είχε απορριφθεί από τον βρετανικό οργανισμό, λόγω φύλου.
Ο λόγος για την Mary Somerville που έζησε τον 19ο αιώνα και πραγματοποίησε πολύ σημαντικές αστρονομικές παρατηρήσεις. Ο RAS τότε, παρότι είχε αναγνωρίσει το έργο της, είχε αρνηθεί να την κάνει μέλος του εξηγώντας πως στην εταιρία συμμετέχουν μόνο άνδρες.
Μέχρι και το 1916, οι γυναίκες αστρονόμοι θεωρούνταν ερασιτέχνες, χωρίς την δυνατότητα να συμμετέχουν σε κάποια επαγγελματική ερευνητική ομάδα αλλά ούτε και να δημοσιεύσουν κάποια επίσημη εργασία. Εκείνη την χρονιά, στα μέσα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, οι Wilson και Cook άλλαξαν μια και καλή τα δεδομένα.
Οι δύο γυναίκες, αφού παρακολούθησαν κάποιες από τις σημαντικότερες επιστημονικές διαλέξεις που λάμβαναν μέρος στην αγγλική πρωτεύουσα, αποφάσισαν να ασχοληθούν με την αστρονομία και έπεισαν έναν γνωστό τότε αστρονόμο να τους δανείσει ένα τηλεσκόπιο. Λίγα χρόνια μετά, ο RAS προχώρησε σε μια πρωτοφανή κίνηση για τα ως τότε δεδομένα του.
Αναγνωρίζοντας το έργο των δύο γυναικών, που ανακάλυψαν πρώτες τον αστέρα Nova Aquilae, τις έκανε επίσημα μέλη της εταιρίας. Τα δύο πρώτα γυναικεία μέλη του RAS, σηματοδοτούσαν μια νέα εποχή. Την εποχή της φυλετικής ισότητας στον χώρο της επιστήμης και κυρίως στον χώρο της αστρονομίας, όπου ως τότε θεωρούταν καθαρά ανδρικό επάγγελμα.
«Από το 1910 μέχρι και το 1920 η Wilson παρατήρησε πάνω από 10.000 μετεωρίτες, ενώ κατάφερε να μελετήσει και να προβλέψει ακριβώς την τροχιά για περισσότερους από 650. Ήταν ένα μεγάλο κατόρθωμα για την εποχή. Ειδικά αν αναλογιστούμε τις συνθήκες που επικρατούσαν» εξηγεί η αστρονόμος και μέλος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας, Mandy Bailey.
«Πολλές φορές, οι αρχές της Βρετανίας την είχαν προειδοποιήσει πως είχαν εντοπίσει το φακό που χρησιμοποιούσε στο τηλεσκόπιο της. Την είχαν απειλήσει πως θα την συλλάβουν ως πράκτορα της Γερμανίας.» είχε αναφέρει η συνεργάτιδα της, Grace Cook. Άλλωστε, οι υπηρεσίες της Βρετανίας δεν πίστευαν σε καμία περίπτωση πως γυναίκα ήταν αστρονόμος.
Οι δύο επιστήμονες άνοιξαν τον δρόμο για τις υπόλοιπες γυναίκες, ώστε να ασχοληθούν ενεργά με την επιστήμη. Με αυτόν τον τρόπο, το επιστημονικό δυναμικό παγκοσμίως αυξήθηκε σημαντικά, τόσο σε ποσότητα, όσο και σε επίπεδο.
Έναν αιώνα μετά, τα ποσοστά των γυναικών στον χώρο της αστρονομίας αποδεικνύουν την τεράστια σημασία της βράβευσης των Cook και Wilson το 1916. Παράλληλα όμως, υπενθυμίζουν πως υπάρχει πολύς ακόμα δρόμος ώστε να έρθει μια σχετική ισορροπία μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Σύμφωνα με στοιχεία του RAS, το 7% των καθηγητών αστρονομίας είναι γυναίκες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους λέκτορες είναι 28%. «Οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται, ειδικά στα υψηλότερα επίπεδα, όμως η δυναμική τους αυξάνεται κάθε χρόνο»
...παραδέχεται η Clare McLoughlin, μέλος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας. «Είναι λυπηρό που αυτές οι δύο γυναίκες, που άλλαξαν τα δεδομένα, δεν είναι γνωστές πέραν πολύ συγκεκριμένων επιστημονικών κύκλων» τονίζει, ελπίζοντας πως κάθε χρόνο η φυλετική ισότητα στην επιστήμη θα πηγαίνει και ένα βήμα μπροστά.
