Πώς θα απελευθερωθείς από μια σχέση συνεξάρτησης ??

Ένιωσες ποτέ ότι βάζεις τον εαυτό σου σε δεύτερη μοίρα μέσα στη σχέση σου; Ότι ανέχεσαι περισσότερα από όσα μπορείς, επειδή νιώθεις ότι ο/η σύντροφός σου σε χρειάζεται και δεν μπορείς να τον/την αφήσεις; Ή επειδή θέλεις με κάθε τρόπο να αποφύγεις τη μοναξιά; Αν ναι, σίγουρα θα βρεις πολύ ενδιαφέροντα όσα λέει σχετικά η Συμβουλευτική ψυχολόγος Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon. {{ NLP Practitioner }}

«Οι ανθρώπινες σχέσεις χαρακτηρίζονται από εξαιρετική ποικιλομορφία. Καμία δεν είναι ίδια με την άλλη. Γι΄ αυτόν τον λόγο είναι δύσκολο να τις κατηγοριοποιήσουμε και να τις βάλουμε σε καλούπια. Πέρα όμως από τη διαφορετικότητα υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά και μοτίβα που προσδιορίζουν ορισμένες σχέσεις και τα οποία δημιουργούν μια συγκεκριμένη δυναμική.

Μια επώδυνη εμπειρία

Ο όρος συνεξάρτηση προήλθε αρχικά από τους Ανώνυμους Αλκοολικούς, για να υποδηλώσει τον τρόπο με τον οποίο σχετίζονταν με τους αλκοολικούς συντρόφους τους οι μη αλκοολικοί σύντροφοι/σύζυγοι. Αργότερα όμως η έννοια επεκτάθηκε και στον γενικό πληθυσμό.

Στη συνεξαρτητική σχέση το ένα μέλος βάζει διαρκώς σε δεύτερη μοίρα τον εαυτό του και τις ανάγκες του προκειμένου να ικανοποιήσει το άλλο μέλος, το οποίο συχνά μπορεί να βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση ή να εμφανίζει κάποια παθολογία (π.χ. άνθρωποι εξαρτημένοι από ουσίες, ναρκισσιστές ή άνθρωποι με πολλαπλά προβλήματα).

Η συνεξάρτηση μπορεί να προκύψει σε κάθε είδους σχέση: ερωτική, φιλική ή οικογενειακή. Βέβαια κάθε σχέση ενέχει έναν βαθμό αμοιβαίας εξάρτησης, πράγμα φυσιολογικό, όταν δεν διαταράσσει την αίσθηση προσωπικής ηρεμίας και την ψυχολογική ισορροπία μας. Η συνεξαρτητική σχέση όμως δεν είναι μια σχέση υγιούς εξάρτησης, αλλά, αντίθετα, αποτελεί μια επώδυνη εμπειρία.

Στη συνεξαρτητική σχέση το άτομο που παίρνει τον ρόλο του «βοηθού» (και αναφέρεται ως συνεξαρτητικό) διακρίνεται από την εσωτερική ώθηση να προσφέρει στους άλλους λειτουργώντας ως «μάρτυρας». Αυτά τα άτομα τείνουν να βάζουν τους άλλους πάνω από τις δικές τους ανάγκες δημιουργώντας έτσι μέσα τους την αίσθηση ότι είναι χρήσιμοι.

Αντίθετα, οι άνθρωποι με ναρκισσιστικά στοιχεία τοποθετούν τις δικές τους ανάγκες πάνω απ΄ όλα, είναι υπερόπτες, πιστεύουν πως είναι ανώτεροι, πως οι άλλοι θα πρέπει να τους δίνουν διαρκώς προσοχή και πως δεν έχουν ποτέ λάθος, με αποτέλεσμα να ρίχνουν πάντα το φταίξιμο στον άλλο.

Η φαινομενική διαφορετικότητα των δύο αυτών τύπων λειτουργεί σαν μαγνήτης που φέρνει τον ένα κοντά στον άλλο. Στην ουσία όμως και οι δύο χρειάζονται ο ένας τον άλλο και εξαρτώνται ο ένας από τον άλλο. Ο «βοηθός» για να δώσει και να νιώσει χρήσιμος και ο ναρκισσιστής για να πάρει την πολυπόθητη προσοχή που επιβεβαιώνει την ανωτερότητά του.

Χαρακτηριστικά των συνεξαρτητικών ατόμων

Αναλυτικά, κάποια από τα χαρακτηριστικά των συνεξαρτητικών ατόμων είναι:

Μπερδεύουν την αγάπη/έρωτα με τη συμπόνια τείνοντας να αγαπούν ανθρώπους που μπορούν να διασώσουν και να συμπονέσουν. Τείνουν να ξεπερνούν τους εαυτούς τους και τα όριά τους διαρκώς κάνοντας παραπάνω από αυτά που μπορούν.

Χρειάζονται έντονα την επιδοκιμασία και την αναγνώριση των άλλων.

Δυσκολεύονται να εκφράσουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και σκέψεις από φόβο ότι θα απογοητεύσουν τους άλλους.

Δεν τους αρέσει ο εαυτός τους/έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Είναι πολύ ευαίσθητοι στην κριτική των άλλων.

Έχουν την ανάγκη να διατηρούν τον έλεγχο, γιατί έτσι νιώθουν ασφαλείς. Βέβαια όλοι μας θέλουμε μια αίσθηση ελέγχου στη ζωή μας, όμως για τον συνεξαρτητικό υπάρχει ένα επιπλέον όφελος: Όταν ο ένας σύντροφος είναι εκτός ελέγχου, ο συνεξαρτητικός παίζει τον ρόλο αυτού που έχει τον έλεγχο και έτσι γίνεται αυτός που είναι άξιος σεβασμού.

Έχουν έντονο άγχος εγκατάλειψης και γι΄ αυτό κάνουν τα πάντα να διατηρήσουν μια σχέση, ακόμα και αν ξέρουν ότι η σχέση αυτή δεν τους κάνει καλό.

Αισθάνονται ενοχές, όταν διεκδικούν κάτι για τον εαυτό τους.

Βγάζουν προς τα έξω την εικόνα του ικανού, ενώ μέσα τους αισθάνονται αβοήθητοι ή συναισθηματικά μουδιασμένοι.

Δυσκολεύονται να δεχτούν βοήθεια από τους άλλους και να βάλουν τον εαυτό τους στη θέση εκείνου που δέχεται την προσοχή.

Πώς να φέρεις ισορροπία στη ζωή και στις σχέσεις σου

Μια σχέση συνεξάρτησης δημιουργεί δύσκολα συναισθήματα όπως ντροπή, άγχος, φόβο, ενοχές, κατάθλιψη, θυμό και είναι πιθανό πως θα το βρίσκεις δύσκολο να την τελειώσεις λόγω των όσων προαναφέρθηκαν. Το πιο σημαντικό βήμα για να απελευθερωθείς είναι να δημιουργήσεις μία νέα, υγιή σχέση με τον εαυτό σου.

Πώς θα γίνει αυτό ???... δες τα κάτωθι…

•► Εάν μέσα σου κρύβονται αμφιβολίες για τον εαυτό σου, την αξία σου και την ικανότητά σου να αγαπηθείς, καμία άλλη σχέση, ακόμα και αυτή στην οποία είσαι εκείνος/η που προσφέρει αδιάκοπα, δεν θα είναι δυνατό να σε ολοκληρώσει. Γι΄ αυτό κοίταξε βαθιά μέσα σου και δες τι είναι εκείνο που κερδίζεις από τη σχέση αυτή. Κάθε πράξη μας, ακόμα και αν εν τέλει έχει αρνητικό αποτέλεσμα, ξεκινά με θετική πρόθεση: θέλουμε να ικανοποιήσουμε μία ανάγκη, να εκπληρώσουμε κάτι μέσα μας ή να αποφύγουμε κάτι που μας πληγώνει και έτσι πράττουμε ανάλογα. Ποια βαθύτερη ανάγκη σου εκπληρώνεις έχοντας διαλέξει αυτή τη σχέση; Και αν η πρόθεσή σου ήταν να ικανοποιήσεις αυτή την ανάγκη, τελικά την ικανοποιείς; Εάν οι ανάγκες σου δεν ικανοποιούνται ή η ικανοποίησή τους έχει μεγάλο κόστος για σένα, τι σε ωθεί να παραμένεις μέσα σε αυτή τη σχέση;

•► Οι υγιείς σχέσεις βασίζονται στην εξισορρόπηση της ανεξαρτησίας του καθενός μας, αλλά και στο πώς συνυπάρχουμε αρμονικά με τον άλλο. Η ιδανική σχέση δεν μας κάνει να νιώθουμε ούτε μόνοι ούτε ολοκληρωτικά απορροφημένοι από τον άλλο, τόσο που δεν αναγνωρίζουμε τα προσωπικά μας όρια. Εάν έχεις συνηθίσει να βάζεις τόσο πολύ τις ανάγκες σου κάτω από τις ανάγκες του συντρόφου σου, αναλογίσου: Πώς μπορείς να επανακαθορίσεις τα προσωπικά σου όρια; Ποιος/ποια είσαι χωρίς τον άλλο; Ποιες είναι οι ξεκάθαρα δικές σου αξίες, ανάγκες, στόχοι που δεν εξαρτώνται από τον/την σύντροφό σου;

•► Όλοι αναζητάμε σε κάποιο βαθμό την αποδοχή και την αναγνώριση, είναι μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη μας. Όμως, εάν νομίζεις ότι την αναζητάς σε υπερβολικό βαθμό, ίσως να χρειάζεσαι βοήθεια για να ξεπεράσεις την αμφιβολία και να πιστέψεις στην ικανότητά σου να είσαι άξιος σεβασμού, αποδοχής και αγάπης. Ξεκίνησε ζητώντας βοήθεια από την ίδια την εσωτερική σου σοφία, ας πούμε, ένα κομμάτι σου που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «Σοφό Εαυτό».

Ο Σοφός Εαυτός σου έχει όλες τις απαντήσεις και έχει καταφέρει να εξισορροπήσει όλες τις αμφιβολίες και τους φόβους σου. Μπορείς να φανταστείς τη νοερή αναπαράστασή του, εάν θέλεις: πώς είναι, τι έκφραση έχει στο πρόσωπό του, τι ρούχα φοράει, πώς είναι ο τόνος της φωνής του.

Ο Σοφός Εαυτός σε ξέρει καλύτερα απ΄ όλους, ξέρει τι ποθείς και τι χρειάζεσαι, αλλά και τι σε σταματά. Είναι ευγενικός, συμπονετικός και γεμάτος αγάπη απέναντί σου. Φαντάσου πως στέκεσαι αντίκρυ του, του μιλάς και του ζητάς να σε συμβουλεύσει. Τι σου λέει; Τι πρέπει να αλλάξεις στη ζωή σου για να εξισορροπήσεις τα συναισθήματα και τις σχέσεις σου; Πώς μπορείς να τιμήσεις τις ανάγκες σου και να ξεπεράσεις τους φόβους σου;».

bimag.gr