Οι Δαλματικές ακτές της Κροατίας φιλοξενούν συνολικά 1.246 γραφικά νησιά. Ένα από αυτά, το Brac, ξεχωρίζει. Ο λόγος είναι ότι από το πέτρωμα που κρύβει στα σπλάχνα του χτίστηκαν το 1824 οι κατάλευκοι κίονες που στολίζουν την πρόσοψη του αμερικανικού Λευκού Οίκου στην Ουάσιγκτον.
Όμως την ίδια ιδέα, αιώνες πριν από τους Αμερικανούς, είχε και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός. Και αυτός επίσης προτίμησε την ίδια δαλματική πέτρα (λευκό ασβεστόλιθο) για να χτίσει το παλάτι του.
Τα λατομεία του Brac
Το Brac είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της Αδριατικής. Έχει μικρά πετρόκτιστα χωριά, ρομαντικό περιβάλλον και χρώμα μεσογειακό. Γεμάτο από γόνιμα αμπέλια και ελιές, δάση από πεύκα και εντυπωσιακές παραλίες διαθέτει επίσης και λατομεία ασβεστόλιθου.
Βέβαια δεν είναι το μόνο κροατικό νησί που φημίζεται για την εξόρυξη των πετρωμάτων του. Ολόκληρη η ασβεστολιθική ζώνη που βρίσκεται κατά μήκος των 1.000 χιλιομέτρων των ακτών της Αδριατικής, καθώς και των νησιών της, δίνει ακόμα και σήμερα τόνους διακοσμητικής λευκής πέτρας.
Όμως τα λατομεία του Brac ξεχώρισαν ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή και για χάρη τους η παραλιακή πόλη Split (στις νότιες ακτές της Αδριατικής, απέναντι από το Brac) απέκτησε μια μοναδική ιστορική ατμόσφαιρα, την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα.
Το παλάτι του Ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού στο Split Το παλάτι του Διοκλητιανού
Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός – ένας από τους πιο σκληρούς διώκτες των Χριστιανών, μετά την απόφασή του να εγκαταλείψει την πολιτική, θέλησε να αποσυρθεί σε ένα ασφαλές οίκημα με τεράστια βεράντα, ώστε να μπορεί να απολαμβάνει τη θέα της Αδριατικής. Γι΄ αυτό και έδωσε εντολή να κτιστεί ένα πολυτελές ανάκτορο-φρούριο 30.000 τ.μ. στο παραλιακό Split.
Το μεγαλοπρεπές παλάτι του Διοκλητιανού κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου από την πολύτιμη λευκή πέτρα του Brac. Το πέτρωμα άρχισε από το 293 μ.Χ. να μεταφέρεται σιγά-σιγά με σκλάβους στο Split, προκειμένου να χτιστεί το παλάτι. Η κατασκευή ήταν τόσο εντυπωσιακή, ώστε έχει περιγραφεί ως μια «Συμφωνία σε πέτρα».
Η πόλη μέσα στο παλάτι
Η περιοχή του κροατικού Split πριν από τους Ρωμαίους (τον 4ο αιώνα π.Χ.) ήταν γνωστή ως ελληνική αποικία του Ασπαλάθου. Η σημερινή πόλη γυρίζει τον επισκέπτη αιώνες πίσω, αφού το κέντρο της είναι χτισμένο μέσα στην αγκαλιά των τειχών του ρωμαϊκού παλατιού.
Το ονομαστό ανάκτορο του Διοκλητιανού είναι πλέον κάτι ανάμεσα σε φρούριο, μουσείο και κατοικημένη πόλη. Όπως ήταν αναμενόμενο, έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Στο κέντρο της πόλης – ανάκτορο δεσπόζει, εκτός των άλλων, και μια πανάρχαια Αιγυπτιακή Σφίγγα (εισαγωγής Διοκλητιανού από την Αίγυπτο), μία από τις 11 συνολικά που βρέθηκαν μέσα στο παλάτι.
Πέτρα για κοινοβούλια και ανάκτορα
Η τέχνη του σκαλίσματος και της αρχιτεκτονικής δόμησης με τη χρήση της ονομαστής λευκής πέτρας εξασκείται ακόμα στη Δαλματία. Από το 1909 έχει ιδρυθεί ειδική σχολή στο Brac (Klesarska Skola), όπου διδάσκεται η κοπή της πέτρας και η μεταμόρφωσή της σε αρχιτεκτονικό στοιχείο ή διακοσμητικό γλυπτό. Μάλιστα η σχεδίαση των έργων γίνεται παραδοσιακά χωρίς τη χρήση υπολογιστών, ακριβώς όπως συνέβαινε τη ρωμαϊκή εποχή.
Εκτός από το αρχαίο παλάτι και τον Λευκό Οίκο, η πέτρα του Brac έχει χρησιμοποιηθεί στο χτίσιμο του κοινοβουλίου της Βουδαπέστης και της Βιέννης, στο Νέο Παλάτι της Βιέννης, καθώς και σε κατασκευές σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική, όπως το μνημείο των Καναδών πεσόντων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στη Γαλλία και τα αγάλματα του Battery Park στη Νέα Υόρκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου